Hız her şey değildir!
SSD seçiminde hızın ötesinde bazı özellikler gerçekten önem arz eder. Doğru SSD’yi seçmenin sadece en yüksek hızları kovalamakla ilgili olmadığını, performans, güvenilirlik ve dayanıklılık arasında denge kurmakla ilgili olduğunu bilmeniz, çıkarınıza olacaktır.
Her Şey Dayanıklılıkla İlgilidir
Her SSD’nin sınırlı sayıda yazma döngüsü vardır. Hücreler bu sınıra ulaştığında, artık verileri güvenilir bir şekilde depolayamazlar. Üreticiler genellikle bunu Yazılan Terabayt (TBW) veya günlük Günlük Sürücü Yazması (DWPD) olarak belirtir.
- TBW: Bir SSD’ye kullanım ömrü boyunca yazılabilecek toplam veri miktarıdır.
- DWPD: Bir sürücüde, garanti edilen kullanım ömrü boyunca günde kaç kez tam yazma yapılabileceğini hesaplar.
Kullanıcılar için, çoğu 1TB’lık bir sürücü, 300-600 TBW aralığında dayanıklılık değerlerine sahiptir. Bu, yıllarca oyun oynamak, ofis işleri yapmak veya günlük kullanım için yeterlidir. Ancak sanal makineler, büyük proje dosyaları veya sürekli işletim sistemi güncellemeleri gibi daha yoğun senaryolarda dayanıklılık gerçek bir sınırlayıcı faktör haline gelebilir.
Daha büyük sürücüler genellikle daha uzun ömürlüdür çünkü iş yükü daha fazla hücreye dağıtılır. Bu nedenle aynı SSD’nin 2 TB’lık bir modeli genellikle 1 TB’lık kardeşinden çok daha yüksek bir TBW değerine sahiptir.
Ancak dayanıklılık yalnızca ham verilerle ilgili değildir. Isı, sessiz katildir. Yüksek performanslı sürücüler, özellikle yeterli soğutması olmayan bir dizüstü bilgisayara veya sıkışık bir kasaya yerleştirildiklerinde, aşırı ısınabilir. Aşırı ısınma, aşınmayı hızlandırır ve SSD’nin ömrünü kısaltabilir.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, sürücünün depolama alanının bir kısmını yedek olarak ayırdığıdır. Hücreler arızalandığında, kontrolcü, verilerinizi sessizce yeni hücrelere aktararak sürücünün kullanım ömrünü uzatır. Bu işlemin nasıl gerçekleştiğini asla göremezsiniz, ancak SSD’lerin yıpranmadan önce yıllarca güvenilir bir şekilde çalışmasının bir nedeni de budur.
Seçim yaparken, düşündüğünüz SSD modelinin teknik özelliklerinde TBW ve DWPD değerlerini kontrol edin. Alışveriş sitelerindeveya ürünün web sitesinde belirtilmiş olması muhtemeldir.
Üretim Kalitesi ve Fiziksel Özellikler Önemlidir
SSD’ler, hareketli parça içermedikleri için geleneksel sürücülere göre fiziksel darbe ve titreşime karşı daha dayanıklıdır. Bu dayanıklılık avantajı, onları dizüstü bilgisayarlar, taşınabilir iş istasyonları ve çalışma sırasında hareket veya darbeye maruz kalabilecek tüm sistemler için ideal hale getirir.
Üretim kalitesi, üreticiler ve fiyatlar arasında önemli ölçüde farklılık gösterir. Premium sürücüler, daha iyi kontrolcülere, daha yüksek kaliteli NAND flash belleğe ve daha sağlam fiziksel tasarımlara sahiptir. Bu farklar, uzun süreli kullanımda ve zorlu iş yükleri altında farkını ortaya koyar.
Para gerçekten sorun değilse, ucuz ve az bilinen markaların SSD’lerini almaktan kaçınmalısınız. Hızlı bir internet araştırması size durumu gösterecektir: İnsanlar genellikle düşük kaliteli SSD’ler satın almaktan pişmanlık duyarlar.
Güç Verimliliği Önemlidir
Dizüstü bilgisayar ve tablet sahipleri, pil ömründen tasarruf etmek istiyorlarsa, verimlilik hızdan daha önemlidir. Son derece verimli bir sürücü seçmek, daha hızlı ancak çok güç tüketen alternatiflere kıyasla, size önemli ölçüde daha fazla fişsiz çalışma süresi sağlayabilir. Daha yüksek kapasiteli modeller, daha küçük kapasiteli sürücülerden daha fazla güç çekebilir.
Sistemlerinden en yüksek performansı almak isteyen masaüstü kullanıcıları, genellikle güç tüketimini hesap etmezler. Ancak güç verimliliği, kompakt sistemlerde veya büyük ölçekli sistemlerde (örneğin sunucu çiftliklerinde) elektrik maliyetleri ve ısı üretimi açısından önemlidir.
Tipik NVMe sürücüler, aktif kullanım sırasında genellikle 2-15 watt (veya daha fazla) tüketirken, SATA SSD’ler genellikle daha az güç tüketir.
İkisi arasındaki fark, NVMe sürücülerin özellikle sıralı ve rastgele okuma/yazma görevlerinde çok daha yüksek performans sunmasıdır. Ancak bu, daha yüksek güç tüketimi ve daha fazla ısı üretimi pahasına gerçekleşir. SATA sürücüler, daha yavaş olmalarına rağmen, daha fazla güç tasarrufu sağlar ve daha az ısı üretir. Bu da onları, verimliliğin maksimum hızdan daha önemli olduğu dizüstü bilgisayarlar veya kompakt sistemler için ideal hale getirir.
SSD’yi nerede kullanacağınız önemlidir. SATA SSD ile NVMe SSD arasındaki fiyat farkı büyük ölçüde azaldığından, her zaman NVMe’yi tercih etmek cazip gelebilir. Ancak, özellikle sistemin 7/24 çalıştığı bir senaryoda, SATA SSD’ler her şeye rağmen daha iyi bir seçim olarak görülebilir. Çok sık erişim gerektirmeyen veri depolama için SATA SSD’ler, elektrik faturanızı biraz olsun düşürmenize yardımcı olabilir.
Kontrolcü Kalitesi Kullanım Ömrünü Belirler
Kontrolcü, SSD’nin beynidir. Verilerin nasıl ve nereye yazılacağını yöneten, aşınma dengelemeyi gerçekleştiren ve hata düzeltmesi yapan özel bir işlemcidir. Kalitesi hem performans hem de dayanıklılık üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Kaliteli bir kontrolcü, sürücünün stres altında sorunsuz çalışmasını sağlarken, daha zayıf bir kontrolcü, zamanla sorun çıkarabilir veya daha hızlı bozulabilir.
Samsung, SK Hynix, Intel ve WD gibi markalar, amiral gemisi sürücüler için kendi denetleyicilerini tasarlarlar. Phison ve Marvell gibi diğerleri ise, çok çeşitli üçüncü taraf SSD’lere güç sağlayan denetleyiciler sunarlar. Bu kontrolcülerde sorun yok elbette, ancak hepsi aynı performansı göstermeyebilirler. Fark genellikle, iki sürücünün sıralı hız testlerinde değil, birinin performansını zamanla korurken diğerinin düşüşe geçtiği sürekli iş yüklerinde ortaya çıkar.
SSD teknolojisi dünyasına derinlemesine dalmak istemiyorsanız, kontrolcü adlarını ezberlemenize gerek yok. Bunun yerine, incelemeleri ve uzun vadeli kullanımları dikkate alın. Bunlar, bir sürücünün güvenilir ve tutarlı bir kontrolcüye sahip olup olmadığını veya daha ağır iş yükleri altında zorlanıp zorlanmadığını size söyleyecetir.
NAND Flash ve DRAM Önbelleği Başarılı veya Başarısız Olabilir
Tüm NAND’ler aynı değildir. SSD’nizin içindeki flash türü, ne kadar hızlı hissettirdiğini, ne kadar maliyetli olduğunu ve ne kadar dayandığını belirler:
- TLC (üç seviyeli hücre): Tüketiciler için en iyi dengeyi sağlar. Hızlıdır, dayanıklıdır ve yaygın olarak kullanılır.
- QLC (dört seviyeli hücre): Daha ucuz, ancak daha yavaş ve uzun vadede daha az güvenilirdir. Çok yoğun olmayan kullanım veya ikincil depolama için uygundur.
- SLC/MLC: Daha eski ancak daha üst düzey türlerdir. Hücre başına daha az bit depolar, bu da onları daha hızlı ve daha dayanıklı hale getirir. Günümüzde çoğunlukla kurumsal kullanım durumları için ayrılmıştır.
Bir diğer önemli faktör de DRAM önbelleğidir. DRAM’li SSD’ler, verileri verimli bir şekilde izlemelerine ve düzenlemelerine yardımcı olan küçük ve hızlı bir bellek parçası içerir. Bu, yoğun çoklu görev veya büyük dosya aktarımları için özellikle önemlidir.
Öte yandan, DRAM’siz sürücüler, paradan tasarruf etmenizi ve sisteminizin belleğine güvenmenizi sağlar. Bu bellek, hafif iş yükleri için iyi çalışırken, daha ağır talepler karşısında tıkanabilir.
Fiyat farkı çok büyük değilse, DRAM donanımlı bir SSD tercih etmek genellikle daha akıllıca bir harekettir. Bu, kararlılık, yanıt hızı ve uzun ömür açısından büyük kazançlar sağlayan küçük bir özelliktir. Seçtiğiniz SSD’lerin teknik özelliklerini kontrol edin ve DRAM’li olup olmadıklarına bakın.
Rastgele Okuma/Yazma Performansı
Yalnızca sıralı hız rakamlarına takılıp kalmayın. O gösterişli “7.000 MB/sn” iddiaları etkileyici görünür, ancak bunlar çoğunlukla günlük kullanım için değil, büyük, düz hatlı aktarımlar için geçerlidir. Deneyiminizi gerçekten şekillendiren şey, rastgele performans veya sürücünün belleğe dağılmış küçük veri parçalarını ne kadar hızlı getirebildiğidir.
İşte tam bu noktada rastgele IOPS (saniye başına giriş/çıkış işlemi) gibi özellikler devreye giriyor. Daha yüksek rastgele okuma/yazma performansına sahip bir SSD, işletim sistemini başlatırken, oyunları başlatırken veya uygulamalar arasında geçiş yaparken daha hızlı hissettirir.
Bu değerler her zaman ürün sayfalarında listelenmez, ancak incelemelerde vurgulanır. Her gün büyük dosyalar taşımıyorsanız, dikkat etmeniz gereken sayı budur. Sıralı hızlar rakiplerinden düşük olsa bile, sisteminizin gerçek hayatta hızlı hissetmesini sağlayan şey budur.
Araştırmak Önemlidir
Bir satın alma işlemi yapmadan önce araştırma yapmak her zaman iyidir. Bu, bilinçli bir tüketicinin en önemli işaretidir. Yalnızca paradan tasarruf etmenize ve daha iyi bir ürün elde etmenize yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda size yeni şeyler öğretir ve bilginizi artırmanıza da yardımcı olur.
